Een zelfbouw speaker: waarom?
Je hebt een neus voor muziek. Je bent altijd up to date en je playlists blazen iedereen weg. Maar jouw goede gehoor gaat verder dan dat. Het gaat je namelijk niet alleen om de muziek zelf, maar ook om het geluid. Jouw vinger ligt altijd op de equalizer om er zeker van te zijn dat de frequentie van jouw favoriete nummer precies goed is. Daarnaast weet je naar alle waarschijnlijkheid welke speaker op de markt ver boven de rest uitsteekt. Met andere woorden: je weet wat je wilt wanneer het aankomt op geluidskwaliteit. Waarom laat je jouw favoriete nummer dan niet vertalen door je zelfbouw speaker waarbij alles precies zo is afgesteld zoals jij dat wilt? Daarnaast is het natuurlijk een geweldig gevoel om iedereen te laten genieten van jouw creativiteit, door middel van een zelfbouw speaker. Ook kan je zelf de kwaliteit van de onderdelen kiezen die je gaat gebruiken. Speakers die in de winkel te koop zijn moeten winst opleveren. Alleen de speakers uit de hoogste prijsklasse bezitten dus de onderdelen van topkwaliteit. Jij kan echter deze onderdelen ook gebruiken in jouw zelfbouw speaker.
Wat wil je bereiken met jouw zelfbouwspeaker?
Voordat je begint met het aanschaffen van je zelfbouw speaker onderdelen en met bouwen is het belangrijk om eerst een plan op te zetten. Bedenk wat je wilt bereiken. Wil je weggeblazen worden door je midwoofers? Of wil je iets waarbij je ’s avonds rustig kunt wegdoezelen? Of de klank van een speaker goed is, is een kwestie van smaak. Wanneer je weet wat je precies wilt bereiken qua geluidskwaliteit, weet je welke type onderdelen je nodig hebt voor je zelfbouw speaker. Zet alles op een rijtje en bereken de kosten. Bezuinig niet! Zo wil je bijvoorbeeld niet een zelfbouw speaker met een te laag vermogen. Dit zou het geluid kunnen vervormen, terwijl de reden dat je voor een zelfbouw speaker gaat, is omdat je juist zeer op goede kwaliteit gesteld bent.
Tweeters en woofers
Een geluidsinstallatie bestaat uit meerdere speakers. Een tweeter zorgt in deze installatie voornamelijk voor het weergeven van de hogere tonen. Sommige hebben zelfs een frequentiebereik boven de 20.000, hoewel het menselijk gehoor dit niet waarneemt. Een tweeter is klein in omvang, in tegenstelling tot de speaker die de basgeluiden voor zijn rekening neemt. Woofers produceren vooral lage tonen. Oftewel de basluidspreker. Daarnaast bestaan er ook nog subwoofers. Deze kunnen zeer lage en voelbare tonen weergeven. Deze frequentie is zo laag dat de trillingen vaak voelbaar zijn.
Zelfbouw speaker: Zelfbouwpakket of creatief aan de slag?
Aangezien meerdere muziekliefhebbers ervoor kiezen om zelf een zelfbouw speaker in elkaar te zetten is er een markt voor zelfbouwpakketten. Ook op verschillende forums zijn liefhebbers die hun tekeningen delen. Hierdoor kan je stap voor stap de instructies volgen en ben je ervan verzekerd dat alle onderdelen van jouw zelfbouw speaker passen. Dit is handig wanneer je nog niet veel ervaring hebt met een zelfbouw speaker in elkaar zetten. Wanneer je echter zelf wilt bepalen welke onderdelen in jouw zelfbouw speaker thuishoren, kan je creatief aan de slag gaan. Dit kost wel extra veel planning. Alle onderdelen moeten natuurlijk wel goed op elkaar aansluiten. Zo is het van belang dat je eerst bepaalt welke drivers je gaat gebruiken. Verschillende units vereisen bijvoorbeeld verschillende filters. Ook formaten van voorplaten, magneten en schroefgaten zijn vaak niet standaard. Pas nadat dit alles duidelijk is, is het mogelijk om te berekenen hoe groot de kast van de zelfbouw speaker moet zijn.
Een paar speaker onderdelen onder de loep
Bij de luidsprekerkast is het niet alleen van belang dat het interne volume groot genoeg is om alle onderdelen er in onder te kunnen brengen. Het is ook essentieel om ervoor te zorgen dat deze goed en strak in elkaar zit, zodat deze niet mee gaat resoneren. Dit zou namelijk afdoen aan het geluid waar je zo hard aan hebt gewerkt. De meeste zelfbouw speakers zullen bestaan uit multiplex of MDF. Wanneer je voor een van deze materialen gaat, is het echter wel aan te raden de luidsprekerkast te verstevigen door middel van compartimenten. Dit zorgt ervoor dat de resonantie van je speaker niet met je luidsprekerkast aan de haal gaat. Een betere keuze is het gebruik van sandwich panelen die zelf in elkaar te zetten zijn, maar ook als product te koop zijn. Een goede kwaliteit constructieplaat kan bijvoorbeeld bestaan uit merfoplex.
Vulling en doeken
Om een echo te voorkomen is luidsprekervulling essentieel. Deze zorgt ervoor dat geluid geabsorbeerd wordt in de kast. Hoeveel luidsprekervulling gebruikt dient te worden is deels een kwestie van smaak. Een goede materiaalkeuze is Akotherm. Hier zijn verschillende types van. Ook dit is weer een kwestie van smaak. Veel zijn het er echter over eens dat lagen van een hoge en lage densiteit op elkaar, het beste geluid geven. Hierbij zit de laag met de lage densiteit tegen de kast van je zelfbouw speaker aan. Speakerdoeken zijn gemaakt met het oog op het doorlaten van geluid. Voor welk speakerdoek je gaat, zal dus vrijwel geen tot helemaal geen verschil maken wat betreft de geluidskwaliteit van je zelfbouw speaker. Wel is er een esthetisch aspect. Er zijn namelijk verschillende kleuren doek op de markt.
Zelfbouw speaker koppelen of ontkoppelen?
Dit hangt niet alleen af van je speakerkeuze, maar ook van de vloer waar deze op staat. Heb je bijvoorbeeld een solide betonnen vloer, dan is koppelen van je zelfbouw speaker waarschijnlijk de juiste optie. Wanneer je spikes onder je zelfbouw speaker zet, verhoogt dit de druk van het gewicht van de speaker op de vloer per cm3. Heb je echter een vloer die erg dun is en makkelijk mee resoneert, dan is het waarschijnlijk een betere optie om de zelfbouw speaker te ontkoppelen. Dit is een laag plaatsen tussen de speaker en de vloer. Een goed materiaal hiervoor is Regufoam. Dit absorbeert de resonantie, zodat de vloer minder trillingen opvangt. Hoeveel Regufoam nodig is, is afhankelijk van het gewicht van de zelfbouw speaker.
Speaker onderdelen kopen
Nadat je een blauwdruk hebt gemaakt van je zelfbouw speaker, sta je waarschijnlijk te springen om de onderdelen te verzamelen. Er zijn online veel verschillende sites waar je terecht kan voor losse onderdelen. Als je er niet helemaal uitkomt over welke geschikt zijn voor jouw zelfbouw speaker, kan je op zoek gaan naar forums die dit onderwerp behartigen. Wie weet staan er nog nuttige tips bij die je op weg helpen bij het maken van jouw zelfbouw speaker.