Artsen zonder Grenzen wereldwijd doet niet langer een beroep op hulpgelden van EU-lidstaten of instellingen. Het besluit is een protest tegen het schandalige beleid dat vluchtelingen moet afschrikken en de steeds verder gaande pogingen om mensen in acute nood buiten de EU te houden. Het besluit is onmiddellijk van kracht en betreft nieuwe Europese hulpgelden voor Artsen zonder Grenzen wereldwijd.
De Deal
Drie maanden na het ingaan van de EU-Turkije deal, die Europese regeringen claimen als een succes, betalen de vluchtelingen de echte prijs. ‘Bijzonder zorgwekkend is bovendien dat deze overeenkomst het hele concept ‘vluchteling’ en de bescherming die dat biedt in gevaar brengt’, zegt algemeen directeur van Artsen zonder Grenzen Arjan Hehenkamp.
De deal omvat onder meer één miljard euro aan humanitaire hulp aan Turkije. Er is zonder meer behoefte aan steun voor dat land, dat zo’n drie miljoen Syrische vluchtelingen huisvest. De hulp van de EU is echter vooral toegezegd als beloning voor verbeterde grensbewaking om asielzoekers tegen te houden. Het is voor ons onverteerbaar dat dat gepresenteerd wordt als humanitair beleid.
‘Het Europese beleid om de beheersing van migratie uit te besteden heeft een domino-effect’, zegt Hehenkamp. ‘Grenzen gaan tot aan Syrië dicht. Zal de situatie in Azaz in Noord-Syrië, waar 100.000 mensen gevangen zitten tussen een gesloten grens en een frontlinie de norm worden, in plaats van een dodelijke uitzondering?’
De deal tussen de EU en Turkije schept een gevaarlijk precedent voor andere landen die vluchtelingen huisvesten. Afgelopen maand haalde de Keniaanse regering het Europese asielbeleid aan bij haar aankondiging het grootste vluchtelingenkamp van de wereld, Dadaab, te sluiten. De inwoners zouden moeten terugkeren naar Somalië.
‘Het nieuwe EU-vluchtelingenbeleid mag in geen geval de internationale norm worden’, zegt Hehenkamp. ‘We roepen de Europese regeringen op om hun beleid te wijzigen – in plaats van zoveel mogelijk mensen terugsturen, moet Europa aan haar verdragsverplichtingen voldoen en vluchtelingen verwelkomen en beschermen.’
Artsen zonder Grenzen
Artsen zonder Grenzen biedt sinds 2002 hulp aan mensen die de Middellandse Zee proberen over te steken naar Europa. Alleen al in de laatste 18 maanden hebben artsen van de organisatie naar schatting 200.000 mannen, vrouwen en kinderen op het vasteland en de Middellandse Zee behandeld. De organisatie zorgt op dit moment voor vluchtelingen en migranten in Griekenland, Servië, Frankrijk, Italië en op de Middellandse Zee, naast landen in Afrika, Azië en het Midden-Oosten.
De activiteiten van Artsen zonder Grenzen worden voor 92% vanuit publieksdonaties gefinancierd. Daarnaast heeft de organisatie voor specifieke programma’s financiële partnerschappen met institutionele donoren. In 2015 bestond de bijdrage van EU agentschappen 19 miljoen euro, terwijl de bijdrage van de afzonderlijke lidstaten 37 miljoen was. Artsen zonder Grenzen ontving ook 6,8 miljoen euro van de Noorse regering. In 2016 heeft Artsen zonder Grenzen naast een partnerschap met ECHO overeenkomsten met België, Denemarken, Duitsland, Ierland, Luxemburg, Nederland, Spanje, Zweden en het Verenigd Koninkrijk.